เงื่อนเชือก

ชนิดของเชือก
๑. เชือกกาบมะพร้าว ทำจากกาบมะพร้าว มีน้ำหนักเบา ลอยน้ำได้เหมาะหรับใช้ในน้ำ ไม่อมน้ำ นิยมใช้โยงเรือ กำลังงานน้อยกว่าเชือกมนิลาที่มีขนาดเท่ากัน
๒. เชือกป่าน ทำจากต้นเฮมม์ สีเหลือง เส้นใยหยาบ แข็ง ผูกง่ายไม่เหมาะสำหรับงานเกี่ยวกับน้ำ นิยมชุบน้ำมันจึงเรียกว่า เชือกน้ำมัน เมื่อชุบน้ำแล้วกำลังงานจะน้อยลงกว่าเดิม
๓. เชือกมนิลา ทำจากต้นมนิลามีมากในประเทศฟิลิปปินส์ สีค่อนข้างขาวอ่อนตัวดี มีกำลังมากกว่าเชือกป่าน นิยมใช้เป็นเชือกรอก ทำฐานผจญภัยและในการบุกเบิก ถ้าใช้ในที่แห้งจะทนดี แต่ถ้าเปียกน้ำบ่อย ๆ จะขาดง่าย
๔. เชือกปอ เป็นเชือกทำจากปอกระเจาในประเทศไทย เหมาะสำหรับใช้งานชั่วคราวบนบกเช่น ขันชะเนาะ นั่งร้านเป็นต้น ต้องเก็บรักษาให้ดี ระวังทิ้งไว้ มอด และปลวกกัดกินทำให้ขาดง่าย
๕. เชือกด้าย เป็นเชือกที่ทำจากด้ายดิบ มีสีขาวสะอาด อ่อนนิ่ม ขดม้วนง่าย ไม่มีมอด หรือปลวกอาศัย ใช้ทำแห หรือใช้งานในร่มไม่ถูกแดด
๖. เชือกไนลอน เป็นเชือกที่ทำจากสารสังเคราะห์ มีความทนทานและเหนียวมาก มีความยืดหยุ่นมากกว่าเชือกชนิดอื่น ๆ ผูกยากเพราะคลายตัวง่าย ถ้าดึงมากเชือกยืดได้ เหมาะใช้งานในน้ำ ห้ามอยู่ใกล้ความร้อน หรือใกล้ไฟ
๗. เชือกลวดหรือลวดสลิง ลักษณะคล้ายเชือก แต่ทำจากเหล็กกล้าเคลือบสังกะสีควั่นเป็นเกลียวมีน้ำหนักและกำลังมาก มีราคาแพงและเกิดสนิมได้ง่าย เหมาะสำหรับยึดเกาะโครงสร้างสูงเช่น ใช้ยึดทำฐานผจญภัยถาวร ยึดเสาโทรทัศน์ หรือหอคอย เป็นต้น มีหลายขนาดให้เลือก

เงื่อนเชือก แบ่งออกเป็นกลุ่มใหญ่ๆได้ 3 กลุ่ม คือ
1. ประเภทต่อเชือกเข้าด้วยกัน เพื่อใช้ประโยชน์ต่อเชือกให้ยาวขึ้น เช่น
- เงื่อนพิรอด
- เงื่อนขัดสมาธิ
- เงื่อนประมง
- เงื่อนยายแก่
- เงื่อนนายพราน

2. ประเภททำเป็นบ่วง เพื่อใช้ประโยชน์สำหรับคล้องหรือสวมกับหลัก เช่น
- เงื่อนบ่วงสายธนู
- เงื่อนผูกคนลาก
- เงื่อนเก้าอี้
- รอกเชือก

3. ประเภทผูกกับวัตถุ เพื่อใช้ประโยชน์สำหรับผูกให้แน่น ใช้รั้งให้ตึงหรือดึงให้แน่น เช่น
- เงื่อนผูกซุง
- เงื่อนบุกเบิก
- เงื่อนตะกรุดเบ็ด
- เงื่อนผูกถัง
- เงื่อนกระหวัดไม้
- เงื่อนผูกรั้ง
- เงื่อนขันชะเนาะ
- เงื่อนผูกประกบ
- เงื่อนผูกกากบาท
- เงื่อนผูกทแยง

ประโยชน์ของเงื่อนที่จำเป็นแต่ละชนิด

เงื่อนพิรอด ( Square Knot )

เป็นเงื่อนที่ใช้มากในชีวิตประจำวัน โดยใช้ผูกปลายเชือก 2 ข้างเข้าด้วยกัน จะแน่นมากแต่แก้ง่าย เชือกที่ผูกจะต้องมีขนาดที่เท่ากัน มีความเหนียวเท่ากัน

ประโยชน์
1. ใช้ต่อเชือก 2 เส้นที่มีขนาดเท่ากัน
2. ใช้ผูกปลายเชือกเส้นเดียวกัน เพื่อมัดห่อสิ่งของ
3. ใช้ผูกเชือกรองเท้า
4. ใช้ผูกโบ ผูกชายผ้าพันแผล หรือทำสลิงคล้องคอ
5. ใช้ต้อปลายผ้าพื่อให้มีความยาวตามที่ต้องการ

เงื่อนขัดสมาธิ ( Sheet Bend )

เป็นเงื่อนที่ใช้ประโยชน์ต่อเชือกที่มีขนาดต่างกัน โดยใช้เส้นใหญ่ทำบ่วงส่วนเส้นเล็กเป็นเส้นพันขัด

ประโยชน์
1. ใช้ต่อเชือกที่มีขนาดเท่ากัน หรือต่างกัน
2. ใช้ต่อปลายเชือกอ่อนกับเชือกแข็ง
3. ใช้ต่อด้าย ( ต่อเส้นด้ายทอผ้า )
4. ใช้ผูกกับขอ หรือบ่วง

เงื่อนกระหวัดไม้ ( Two Half Hictches )

ประโยชน์
1. ใช้รั้ง โยง หรือผูกกับสมอบกแบบต่าง ๆ
2. ใช้เชือกผูก ดึง และร้อยเข้ากับรอกชนิดต่าง ๆ

เงื่อนบ่วงสายธนู ( Bowline )

เป็นเงื่อนที่ไม่รูด ไม่เลื่อน

ประโยชน์
1. ทำบ่วงคล้องวัตถุ เสาหรือหลัก
2. ใช้ทำบ่วงผูกสัตว์ เช่น วัว ควาย ฯลฯ
3. ใช้คล้องคันธนู
4. ใช้แทนเงื่อนเก้าอี้สำหรับให้คนนั่งเพื่อช่วยเหลือ
5. ใช้ทำบ่วงต่อเชือก

เงื่อนตะกรุดเบ็ด ( Clove Hitch )

เป็นเงื่อนผูกแน่นแต่แก้ง่าย ใช้ผูกของ ผูกหลัก ผูกตอม่อ เป็นเงื่อนเริ่มต้นของการผูกแน่น

ประโยชน์
1. ใช้แขวนรอก
2. ผูกเชือกกับสมอเรือ
3. ผูกก้อนหินที่ใช้แทนสมอเรือ

เงื่อนประมง ( Fisherman's Knot )

ประโยชน์
1. ใช้ต่อเชือกที่มีขนาดเล็กเช่น สายเบ็ด สายเอ็น
2. ใช้ต่อเชือกที่มีขนาดเท่ากัน
3. ผูกคอขวดสำหรับเป็นที่หิ้วถือ
4. ใช้ลากจูกสำหรับเชือกที่มีขนาดใหญ่